Teatr Lalki i Aktora “Kubuś” im. Stefana Karskiego w Kielcach

Założony w 1955 roku, kultowy i uwielbiany przez najmłodszych Teatr Lalki i Aktora „Kubuś” w Kielcach doczekał się nowej, dużo większej i dostosowanej do potrzeb współczesnego widza siedziby przy ul. Zamkowej 9. Już w sierpniu bieżącego roku na deskach jego teatralnych scen rozpocznie się kolejny sezon wydarzeń artystycznych, tym razem w całkiem nowej jakości i przy wykorzystaniu nowoczesnych rynkowych rozwiązań technologicznych.

Pod uważnym nadzorem Konserwatora zaadaptowane na potrzeby Teatru zostały zabytkowe budynki dawnej kuźni i dworu starościńskiego. Połączono je zarazem ze sobą komunikacyjnie nowym budynkiem, stanowiącym aktualnie komin sceniczny, co pozwoliło uzyskać blisko 2 tys. m2 powierzchni użytkowej. Nowe wnętrza mieszczą m.in. przestronne foyer, szatnie, pomieszczenia biurowo-administracyjne, garderoby aktorów, a także magazyny, warsztaty i pracownie teatralne. Sercem nowej siedziby są przede wszystkim dwie nowoczesne sceny – Duża (ok. 150 miejsc) i Mała (ok. 80 miejsc) – wyposażone przez firmę PS TEATR w elementy technologiczne z zakresu oświetlenia, multimediów, elektroakustyki i mechaniki scenicznej, znacząco zwiększające dotychczasowe możliwości inscenizacyjne.

OŚWIETLENIE TECHNOLOGICZNE

Nowa siedziba jest znakomitą przestrzenią do pokazania możliwości 12 szt. ruchomych reflektorów profilowych ELATION FUZE PROFILE z silnikiem LED RGBMA o mocy 305W i systemem 4 obrotowych skrzydełek kadrujących typu Full Blackout. Wysokie CRI na poziomie 92, zakres zoom od 7° do 42°, emulacja CMY, gotowe efekty animacji czy też szeroka gama dostępnych gobosów gwarantują bezproblemowe przekształcenie wizji reżysera oświetlenia do formy fizycznej. Ponadto dostarczone zostały także 2 sztuki FUZE PROFILE w wersji CW, charakteryzujące się obecnością białego źródła LED o mocy 380W.

Pula ruchomych reflektorów typu wash także jest mocno rozbudowana. Na mostach oświetleniowych można znaleźć zarówno 12 dużych reflektorów ACME NEOZONE jak i 28 szt. mniejszych, szybkich washy ACME OXYGEN. Sercem głowicy NEOZONE jest 19 wysokiej jakości diod led RGBW o mocy 40 W każda. Urządzenie pozwala na indywidualne sterowanie każdym z pikseli, wykorzystanie gotowych shape, ringów, makr przygotowanych przez producenta. Moc świecenia na wyjściu to aż  9000 lumenów co zapewnia wyjątkowo jasny strumień światła w całym zakresie pracy zoom’a elektronicznego (od 4° do 50°). Oprócz standardowych możliwości wynikających z mieszania kolorów (RGBW) urządzenie dysponuje także zmiennym CTO od 2500K do 8000K przy CRI powyżej 90. Z kolei jego kompaktowy odpowiednik – OXYGEN – charakteryzuje się źródłem 7x40W RGBW LED, szybkim zoomem w zakresie 6° do 40° i wbudowanymi efektami beam/wash.

W przestrzeni sali nie mogło zabraknąć również klasycznych rozwiązań oświetleniowych – pojawiły się kultowe już reflektory profilowe ETC SOURCE FOUR ZOOM z żarówką o mocy 750W (6 szt. w wersji 15°-30° oraz 12 szt. w wersji 25°-50°) z przesłonami kadrującymi i przesłonami IRIS. Ich odpowiednik w formie źródła LED stanowi 16 szt. reflektorów profilowych DTS PROFILO LED 200 FC (200W RGBW LED, bezgłośna praca, zoom w zakresie 19°-41°). Pula konwencjonalnego oświetlenia teatralnego uzupełniona została poprzez 40 szt. reflektorów typu PC – DTS SCENA S (1kW, zoom w zakresie 10°-64°), a także 4 szt. reflektorów profilowych LDR TONO 8/22 2kW oraz 4 szt. reflektorów PC – LDR TONO PC 2kW.

Wypełnienie horyzontu kolorem realizowane jest poprzez 6 sztuk sprawdzonych naświetlaczy ELATION PALADIN BRICK o mocy 360W, z filtrem asymetrycznym 10°x60°.

Dwa stroboskopy LED o wydajności świetlnej 40000 lumenów każdy – ELATION Protron 3K COLOR wraz z wytwornicami dymu High End System FQ100, wytwornicami mgły CLF HAZE II oraz reflektorami UV – ACME STAGEPAR UV, znacząco wzbogacają zakres możliwych do zastosowania efektownych kreacji podczas koncertów i spektakli teatralnych.

Z uwagi na wiek docelowej publiczności nie mogło zabraknąć także wytwornicy baniek. Wybór padł na produkt marki będącej niekwestionowanym liderem w dziedzinie wszelkiego rodzaju efektów scenicznych – MAGIC FX. Model SMOKEBUBBLE BLASTER wypełnia przestrzeń sceny z wydajnością 6000 baniek na minutę. Bańki mogą być wewnątrz wypełnione dymem, co w połączeniu z wykorzystaniem wdrożonego oświetlenia technologicznego pozwala tworzyć niesamowite efekty, przyciągające uwagę nie tylko najmłodszych widzów, ale również ich rodziców.

W ramach realizacji firma PS TEATR dostarczyła także 2 zewnętrzne projektory grafiki, umożliwiające m.in. wyświetlanie gobo na elewacji budynku.

W obrębie Sal rozprowadzona została rozbudowana instalacja zasilająca oświetlenia technologicznego oraz elastyczna sieć sterowania urządzeń oświetleniowych oparta zarówno na standardzie DMX jak i Ethernet. Krosownice zasilania pozwalają w prosty sposób zmienić tryb pracy każdego z obwodów pojedynczo (regulowany/nieregulowany), a także zdalnie je załączać i wyłączać z poziomu kabiny realizatora. Regulacja napięcia poszczególnych obwodów realizowana jest poprzez ścienne regulatory PLS PEGASUS WM, oferujące sumarycznie 180 obwodów o mocy 3kW każdy.

Dodatkowym rozwiązaniem ułatwiającym pracę ekipy oświetleniowej jest możliwość niezależnej elektryfikacji dwóch sztankietów dekoracyjnych, przy pomocy specjalistycznych zwijaczy kablowych ustawiających się bezpośrednio nad żądanym sztankietem.

Aparaty oświetleniowe Dużej Sceny zarządzane są przez dobrze znaną, flagową konsoletę cyfrową firmy ChamSys MQ500M obsługującą natywnie do 256 uniwersów. Oświetleniem technologicznym Małej Sceny zarządza kompaktowa konsola tej samej marki – MQ70. Dodatkowym wsparciem jest mobilny sterownik/recorder DMX PROPLEX 8-TRACK, umożliwiający nagranie i późniejsze odtwarzanie określonych scen oświetleniowych.

Konsole współpracują w zakresie dystrybucji sygnału z dziewięcioma niezawodnymi konwerterami DMX/Ethernet – OBSIDIAN RDM10, dwoma mobilnymi 4-portowymi bramkami DMX/Ethernet – OBSIDIAN EP4 oraz pięcioma sprawdzonymi splitterami DMX10-5. W przypadku konieczności wykorzystania bezprzewodowej transmisji sygnału DMX do dyspozycji techników są przygotowane stabilne, wielokanałowe zestawy transmiterów i odbiorników CITY THEATRICAL z serii 5900 Multiverse, dostarczone w ilości 12 sztuk.

Zagadnienie sterowania dopełnia autorski system PS TEATR – SPECTRE, integrujący zarządzanie obwodami zasilającymi, sterowanie funkcjami multimedialnymi, a także oświetleniem podstawowym Sali z możliwością zdalnej blokady paneli sterowania przy wejściach do Sali w trakcie spektakli. Duże dotykowe monitory w kabinach realizacyjnych pozwalają zachować pewną i komfortową kontrolę nad całym systemem zasilania.

SYSTEMY MULTIMEDIALNE

Trzon urządzeń systemu multimedialnego stanowi elektrycznie rozwijany ekran projekcyjny firmy KAUBER o proporcjach 16:10 i szerokości 7m, współpracujący z głównym projektorem laserowym EPSON EB-PU2213B o mocy 13000 lm. Dostępne są również 4 mobilne projektory o mocy 7000 lm, które dzięki dużej gamie wymiennych obiektywów umożliwiają wykonywanie m.in. projekcji scenograficznych we współpracy z mobilnymi ekranami STUMPFL Monoblox o przekątnej 168” (projekcja przednia/tylna) czy też przy wykorzystaniu białego horyzontu projekcyjnego. Możliwa jest także projekcja we foyer. Każda z sal może pochwalić się obecnością wydajnego mediaserwera (4 wyjścia) z oprogramowaniem Resolume Arena 7 i grabberem oraz miksera wideo RGB LINK M2. Za system dystrybucji sygnału wideo w przypadku Dużej Sceny odpowiada matryca wideo 16×16 ATEN VM1600 wraz z kompletem kart I/O w standardzie HDMI i SDI. W przypadku Małej Sceny jest to matryca 8×8 HDMI firmy RGB LINK FLEX 8. Pełną dowolność w przesyle sygnału wideo w relacjach SDI<->HDMI czy też HDMI<->HDbaseT zapewniają duże ilości mediakonwerterów i ekstenderów sygnału firmy ATEN oraz system bezprzewodowej transmisji sygnału wideo. Zapis przebiegu prób, spektakli, a nawet wykorzystywanie materiału wideo na żywo umożliwia kamera mobilna PANASONIC HC-X2000 z bezpośrednim wyjściem SDI. Wszystkie sygnały wideo mogą być przekazywane bezpośrednio poza budynek dzięki obecności zewnętrznego przyłącza sygnałowego w elewacji.

Podgląd akcji scenicznej realizowany jest poprzez kamery typu PTZ sterowane z pom. realizatora i monitory 32” zlokalizowane w kluczowych dla przebiegu spektaklu strefach, takich jak wejścia na scenę, garderoby, kabina realizacyjna, pokój ciszy itd. Sygnał z kamer przekazywany jest także do stanowiska inspicjenta i może być zapisywany na dysku twardym rejestratora.

W przestrzeni eleganckiego foyer zainstalowano system Digital Signage służący do dystrybucji i wyświetlania przygotowanych treści informacyjnych i marketingowych (prezentacji, filmów, ilustracji). Materiał przesyłany jest z serwera wideo z oprogramowaniem LG CMS SUPERSIGN do 9 dedykowanych wyświetlaczy LCD 55” 4K z wbudowanymi playerami, zgodnie z określonym harmonogramem. Trzy wyświetlacze umieszczono na mobilnych statywach, umożliwiając ich ustawienie w dowolnym punkcie, a także łatwy obrót o 90 stopni do pozycji pionowej.

MECHANIKA SCENICZNA

System mechaniki scenicznej Dużej Sceny wdrożony we współpracy z firmą MIKOR INŻYNIERING obejmuje 2 mosty oświetleniowe widowni, 2 sztankiety głośnikowe widowni przeznaczone dla potrzeb gron dźwięku immersyjnego, 9 sztankietów dekoracyjnych, 5 mostów oświetleniowych sceny (w tym dwa boczne) i dwa sztankiety kurtynowe. W ramach mechaniki dolnej do dyspozycji teatru jest zapadnia prosceniowa oraz trzy zapadnie sceniczne o skoku roboczym 330cm. Transport dekoracji ułatwiają dwa podnośniki towarowe – kieszeni bocznej i zascenia. Całość dopełnia most portalowy połączony na stałe z galeriami technicznymi, dwie wieże portalowe przesuwne i sztankiety oraz relingi stałe. Z kolei Mała Scena pod kątem mechaniki została wyposażona w 5 mostów oświetleniowych, które oprócz standardowego ruchu w górę i w dół mają możliwość poruszania się także w przód i w tył, dzięki zastosowaniu mechanizmu suwnicowego. Obie sceny zostały także wyposażone w kompleksowy system okotarowania, a także zestaw podestów systemowych, który może być wykorzystywany wybiórczo, bądź tworzyć np. widownię w układzie schodkowym wraz z dostarczonym kompletem 80 krzeseł.

Dostarczono także 4 kompaktowe, teleskopowe podnośniki GUIL ELC 730 zaprojektowane do podnoszenia ładunków o masie do 125 kg na maksymalną wysokość 4,56 metra.

SYSTEMY ELEKTROAKUSTYCZNE

Duża Scena Teatru KUBUŚ może pochwalić się obecnością systemu dźwięku immersyjnego, który pozwala poniekąd otoczyć widza trójwymiarowym dźwiękiem i pozwolić przenieść się w sam środek odwzorowywanej w ramach spektaklu rzeczywistości. Podstawę tego systemu stanowią grona główne i szereg głośników efektowych marki KLING&FREITAG oraz procesor dźwięku immersyjnego i pogłosu 3D marki YAMAHA. Firma PS TEATR we współpracy z firmą ABLO GROUP poza systemem dźwięku immersyjnego wyposażyła obiekt w kompleksowy pakiet urządzeń systemu elektroakustyki i inspicjenta, w skład którego wchodzą konsole foniczne, monitory odsłuchowe, zestawy bezprzewodowe SENNHEISER, zestawy mikrofonów i akcesoriów scenicznych, rejestratory i odtwarzacze, a także systemy – dystrybucji sygnału fonicznego (oparty o protokół DANTE), łączności bezprzewodowej i interkomowej, nasłuchu akcji scenicznej, system rozgłoszeniowy, sieć zegarów cyfrowych i transparenty „Cisza”.

W obiekcie na każdej z sal zaimplementowano również system wspomagania słyszenia, bazujący na sieci bezprzewodowej. Pozwala on na przesyłanie określonego strumienia audio do urządzeń mobilnych osób przebywających na sali, które poprzez zainstalowaną w nich aplikację i własne słuchawki/aparaty słuchowe mogą w bardziej komfortowy sposób doświadczać wydarzeń na scenie. Osobisty asystent słuchu umożliwia użytkownikom precyzyjne dostosowanie sygnału audio do ich indywidualnych potrzeb słuchowych. Sterowanie za pomocą aplikacji na ekranie dotykowym smartfonu sprawia, że obsługa jest łatwa i intuicyjna. System ten może z powodzeniem służyć również do celów tłumaczeń symultanicznych.

ZAKOŃCZENIE

Ulokowana na Wzgórzu Zamkowym nowa siedziba Teatru Lalki i Aktora „KUBUŚ” dzięki wdrożonym technologiom scenicznym z pewnością stanie się stałym, cyklicznym miejscem wizyt dzieci i młodzieży, do którego za każdym razem będą one wracać z uśmiechem, aby ponownie doświadczać emocji związanych z poznawaniem świata teatru, tym razem w komfortowych warunkach.